Συμβουλές για την Αντιπηκτική Αγωγή
Γράφει ο Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Σιώπης Π. Στυλιανός
Πτυχ. Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Ο ανθρώπινος οργανισμός σε περίπτωση τραυματισμού ενεργοποιεί τον μηχανισμό της πήξης του αίματος παράγοντας ένα θρόμβο που αποφράσσει το τραυματισμένο αγγείο, προλαμβάνοντας έτσι την αιμορραγία. Σε ορισμένες παθήσεις, η πήξη του αίματος δεν γίνεται με φυσιολογικό τρόπο με αποτέλεσμα την δημιουργία θρόμβων, οι μπορεί να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας ελάττωση ή και πλήρη διακοπή της αιμάτωσης ορισμένων οργάνων.
Η αντιπηκτική αγωγή έχει ως στόχο την μείωση της πηκτικότητας του αίματος, ώστε να εμποδίσει τον σχηματισμό θρόμβου μέσα στο αγγείο. Υπάρχουν δύο ειδών αντιθρομβωτικά φάρμακα: τα αντιαιμοπεταλιακά (ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη) και τα αντιπηκτικά. Στα αντιπηκτικά φάρμακα ανήκουν η ηπαρίνη και τα κουμαρινικά φάρμακα.
Η δράση των κουμαρινικών φαρμάκων (Sintrom, Panwarfarin) μπορεί να επηρεαστεί πολύ από τη διατροφή και πιο συγκεκριμένα από την πρόσληψη της βιταμίνη Κ. Η βιταμίνη Κ είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη που συμμετέχει στην παραγωγή των πρωτεϊνών-παραγόντων που είναι υπεύθυνες για την πήξη του αίματος.
Η πρόσληψη βιταμίνης Κ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν λαμβάνει κανείς αντιπηκτική αγωγή, καθώς μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της αγωγής, λόγω της δράσης της στην πήξη του αίματος. Όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα βιταμίνης Κ που καταναλώνει κάποιος τόσο περισσότερο ευνοείται η πήξη του αίματος και μειώνεται η αποτελεσματικότητα της αγωγής.
Όταν υπάρχει λοιπόν λήψη αντιπηκτικού φαρμάκου από την κατηγορία των κουμαρινικών πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη δίαιτα και ειδικά σε τρόφιμα που αποτελούν πηγές-πλούσιες ή φτωχές- της βιταμίνης Κ. Μεγάλες ποσότητες από τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ κάνουν τα αντιπηκτικά φάρμακα λιγότερο αποτελεσματικά και επομένως αυξάνεται ο κίνδυνος να σχηματιστούν θρόμβοι.
Αποφύγετε τα πράσινα λαχανικά γιατί συνήθως περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ, όπως: Μπρόκολο, Σπαράγγια, Σπανάκι, Λάχανο, Χόρτα, Μαϊντανός, Σέλινο, Μαρούλι, Σογιέλαια και τρόφιμα που τα περιέχουν
Προτιμήστε: Καρότο, Αγγούρι, Καλαμπόκι, Μανιτάρια, Πατάτες, Φασολάκια, Ντομάτα, Μελιτζάνα, Κουνουπίδι, Πιπεριές, Κολοκύθι, Παντζάρια (μόνο το κόκκινο μέρος), Αγκινάρα, Κρεμμύδια (ξερά και χλωρά).
Δεν είναι απαραίτητο να αποφεύγετε εντελώς αυτές τις τροφές. Απλά φροντίστε να τρώτε σχετικά ίδιες ποσότητες καθημερινά, παρά να τρώτε μεγάλες ποσότητες κατά περιόδους. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι ανάμεσα στις τροφές με την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ. Αν θέλετε να τρώτε μεγαλύτερες ποσότητες λαχανικών καθημερινά, προτιμήστε λαχανικά που δεν περιέχουν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Κ, όπως φαίνεται στον παραπάνω πίνακα.
Όσων αφορά τα αφεψήματα, καλό είναι να αποφύγετε το γκρέιπφρουτ και το χυμό cranberry, καθώς και εάν πίνετε τσάι, προτιμήστε το μαύρο τσάι γιατί δεν περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Κ. Αποφύγετε την κατανάλωση των αλκοολούχων ποτών ή όταν γίνεται να είναι περιορισμένη.
Η κατανάλωση πολλών ποτών, περιστασιακά, αυξάνει τη δράση των αντιπηκτικών και επομένως τον κίνδυνο για αιμορραγία. Αντίθετα, η χρόνια καθημερινή χρήση αλκοόλ μειώνει τη δράση των αντιπηκτικών και επομένως τον κίνδυνο για θρόμβωση.
Προσέξτε η διατροφή σας ώστε να είναι υγιεινή και ισορροπημένη και να καταναλώνετε αρκετές φυτικές ίνες ώστε να μειώνετε τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών. Ενημερώστε το διαιτολόγο σας για σημαντικές αλλαγές στην διατροφή σας ή στο βάρος σας. Η παρακολούθηση από ειδικό διατροφολόγο θα βοηθήσει σημαντικά στον έλεγχο της καθημερινής σας διατροφής.