Τα “αταίριαστα ζευγαράκια”

Γράφει ο Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Σιώπης Π. Στυλιανός

Πτυχ. Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Κρέας με τυρί

Εκτός από το γεγονός ότι δεν είναι καλό σε ένα γεύμα να συνδυάζουμε μια πηγή σιδήρου με μια πηγή ασβεστίου, η κατανάλωση των λιπαρών κόκκινων κρεάτων μαζί με κίτρινα τυριά είναι κακή και για έναν ακόμη λόγο: το συγκεκριμένο «δίδυμο» αποτελεί πλούσια πηγή κορεσμένων λιπαρών και χοληστερίνης, δύο συστατικών που ανεβάζουν τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα μας. Συνεπώς, είναι καλό να αποφεύγεται η ταυτόχρονη κατανάλωσή τους, ειδικότερα από παχύσαρκους ή άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα καρδιάς.

Tip: Στην καθημερινή μας διατροφή καλό είναι να επιλέγουμε άπαχο κρέας, όπως κοτόπουλο, γαλοπούλα, μοσχάρι ή κουνέλι, καθώς και κίτρινα τυριά μειωμένων λιπαρών, και να περιορίζουμε τις πιο λιπαρές επιλογές για πιο σπάνιες περιπτώσεις (π.χ. σε τραπέζια ή γιορτές).

Φασόλια με καλαμπόκι

Καθώς τα τρόφιμα αυτά ταιριάζουν γευστικά, τα συνδυάζουμε σε αρκετές περιπτώσεις (π.χ. σε σαλάτες). Οι ειδικοί, ωστόσο, τονίζουν ότι σε θρεπτικό επίπεδο δεν πρέπει να «πηγαίνουν πακέτο». Παρότι και τα δύο μας εφοδιάζουν με πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, το καλαμπόκι περιέχει φυτικό οξύ, το οποίο μειώνει τη βιοδιαθεσιμότητα του ψευδαργύρου που περιέχεται στα φασόλια. Ο ψευδάργυρος είναι πολύτιμο μεταλλικό στοιχείο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και ακόμη και μια ήπια έλλειψή του μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο ανοσοποιητικό και στο αναπαραγωγικό σύστημα, στην όραση και στην υγεία του δέρματος.

Tip: Καλό είναι να καταναλώνουμε τις δύο αυτές τροφές ξεχωριστά στις συνταγές μας. Επιπλέον, συστήνεται να συνδυάζουμε τις πηγές ψευδαργύρου (φασόλια, φακές, σουσάμι, κάσιους) με πρωτεΐνη (κοτόπουλο ή άπαχο κόκκινο κρέας), καθώς φαίνεται ότι η πρωτεΐνη μπορεί σε κάποιο βαθμό να βελτιώσει τη βιοδιαθεσιμότητα του ψευδαργύρου.

 

Κόκκινο κρασί με τυρί

Μπορεί να συνηθίζεται ένα ποτήρι κόκκινο κρασί να συνοδεύεται με ένα πλατό τυριών, ωστόσο ο συγκεκριμένος συνδυασμός δεν θεωρείται κατάλληλος. Τόσο το κόκκινο κρασί όσο και το τυρί (ιδίως τα σκληρά ή ημίσκληρα τυριά, τα οποία έχουν υποστεί ωρίμαση) περιέχουν την ουσία τυραμίνη. Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι η αυξημένη πρόσληψη τυραμίνης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της πίεσης, καθώς και στην εμφάνιση πονοκεφάλου.

Tip: Σε περίπτωση που υποκύψουμε στον παραπάνω συνδυασμό, καλό είναι να φροντίσουμε να καταναλώσουμε μικρές ποσότητες τόσο κρασιού όσο και τυριού. Εναλλακτικά, μπορούμε να συνοδεύσουμε το κρασί μας με στικ λαχανικών (π.χ. αγγούρι, καρότο).

Φακές με φέτα
Παρότι αποτελεί κλασικό συνοδευτικό των οσπρίων, η φέτα δεν θεωρείται ιδανικός «σύντροφος» των τροφών που περιέχουν φυτικό σίδηρο, όπως είναι οι φακές. Αυτό συμβαίνει επειδή το ασβέστιο που περιέχεται στη φέτα -και σε όλα τα λευκά ή κίτρινα τυριά- παρεμποδίζει την απορρόφηση του σιδήρου.
Tip: Το ιδανικό είναι να καταναλώνουμε τις φακές με κάποια πηγή βιταμίνης C (π.χ. λίγο χυμό πορτοκαλιού ή λεμονιού), η οποία αυξάνει τη βιοδιαθεσιμότητα του σιδήρου. Μια άλλη ιδέα είναι να πίνουμε ένα ποτήρι λευκό κρασί μαζί με τις φακές, το μηλικό οξύ του οποίου έχει επίσης την ιδιότητα να βελτιώνει την απορρόφηση του σιδήρου. Αν, ωστόσο, δεν μπορούμε να αντισταθούμε στον πειρασμό της φέτας, οι ειδικοί συμβουλεύουν τουλάχιστον να αρκεστούμε σε ένα μικρό κομμάτι (30 γρ., που ισοδυναμούν με το μέγεθος ενός σπιρτόκουτου).

 

Τσάι μετά το φαγητό

Το τσάι αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο εύγευστα και υγιεινά ροφήματα, ωστόσο δεν συστήνεται να το καταναλώνουμε μετά το κύριο γεύμα μας. Οι τανίνες, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση που περιέχονται σε αυτό, αναστέλλουν την απορρόφηση πολύτιμων συστατικών που έχουμε προσλάβει μέσω του φαγητού, όπως είναι ο σίδηρος και το ασβέστιο. Επιπλέον, καλό είναι να αποφεύγουμε και τον καφέ αμέσως μετά το γεύμα. Έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να επηρεάσει την αφομοίωση θρεπτικών συστατικών, αλλά σε μικρότερο ποσοστό από το τσάι (σχεδόν 50% λιγότερο).

Tip: Eίναι προτιμότερο να πίνουμε τσάι τουλάχιστον
2-3 ώρες μετά το κύριο γεύμα, όταν δηλαδή έχει ολοκληρωθεί η πέψη, ή να το επιλέγουμε ως ρόφημα μεταξύ των γευμάτων ή των σνακ μας.

Zoom σε δύο αστικούς μύθους

Καφές με γάλα: Οι μελέτες δείχνουν ότι τελικά η επίδραση αυτού του συνδυασμού είναι πολύ μικρή. Για παράδειγμα, αν βάλουμε λίγες σταγόνες γάλα στον καφέ, δεν μας νοιάζει αν θα απορροφηθεί το ασβέστιο, διότι είναι ελάχιστο, ενώ η προσθήκη μικρής ποσότητας καφεΐνης σε ένα ποτήρι γάλα φαίνεται πως δεν επηρεάζει τόσο σημαντικά την απορρόφηση του ασβεστίου.

Θαλασσινά με αυγό: Ο συγκεκριμένος συνδυασμός ενδέχεται να είναι επικίνδυνος σε άτομα που είναι αλλεργικά και όχι τόσο στον γενικό πληθυσμό.

Αλκοολούχα ποτά με αλμυρά σνακ

Στις εξόδους μας συνηθίζουμε να συνοδεύουμε το ποτό μας με κάποιο αλμυρό σνακ, όπως πατατάκια ή αλατισμένους ξηρούς καρπούς. Ο συγκεκριμένος συνδυασμός, εκτός του ότι είναι ιδιαίτερα θερμιδογόνος, αποτελεί πηγή δύο συστατικών που μπορεί να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση, δηλαδή του αλατιού και του αλκοόλ (όταν καταναλώνεται σε μεγάλη ποσότητα). Συνεπώς, η συνήθεια αυτή πρέπει να αποφεύγεται, και ειδικά σε περιπτώσεις παχυσαρκίας και καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Tip: Το ιδανικό είναι να μένουμε στο ένα αλκοολούχο ποτό, αποφεύγοντας τις θερμιδογόνες επιλογές, όπως είναι τα κοκτέιλ. Αν θελήσουμε να συνεχίσουμε με κάποιο επιπλέον ποτό, μια καλή επιλογή είναι το ανθρακούχο νερό με λίγο λεμόνι ή κάποιο αναψυκτικό light, τα οποία δεν θα μας επιβαρύνουν θερμιδικά. Επίσης, μπορούμε να ζητήσουμε ανάλατους ξηρούς καρπούς ως συνοδευτικό για το ποτό μας.

Ακατάλληλα για κάποιους

Γαλακτοκομικά με χορταρικά 
Ο συνδυασμός αυτός, και ειδικά όταν υπάρχει σπανάκι, μπορεί να είναι επιβαρυντικός για τα άτομα που έχουν ήδη νεφρολιθίαση, διότι δημιουργούνται άλατα που δεν απορροφώνται εύκολα και επιβαρύνουν τα νεφρά.

Γλυκά φρούτα με ξινά φρούτα 
Αν έχετε ευαίσθητο στομάχι ή έντερο που διαμαρτύρεται, καλό είναι να αποφεύγετε αυτόν τον συνδυασμό, καθώς προκαλεί ενοχλήσεις στο πεπτικό σύστημα. Ιδιαίτερα ευάλωτοι είναι όσοι υποφέρουν από γαστρίτιδες.

Όσπρια με αλλαντικά ή παστά 
Τα άτομα που έχουν υψηλό ουρικό οξύ συστήνεται να μην καταναλώνουν μαζί τις δύο αυτές τροφές. Ο συνδυασμός τους αυξάνει το ουρικό οξύ και μειώνει τη δράση των φυτοοιστρογόνων των οσπρίων.